Informacje ogólne o Tatrach

Położenie geograficzne oraz wysokość naszych najwyższych gór nie pozostaje bez wpływu na warunki klimatyczne w nich panujące. Przez większą część roku w wyższych partiach Tatr utrzymuje się pokrywa śnieżna, dlatego okres, w którym turystyka jest najbezpieczniejsza jest dość krótki. W najwyższych partiach gór śniegi zanikają zupełnie dopiero w drugiej połowie lipca, a w październiku często spada pierwszy śnieg, który topnieje dopiero w przyszłym roku. Dlatego najdogodniejszym okresem do uprawiania turystyki wysokogórskiej jest okres między połową lipca a połową października. Mimo to nawet w tych miesiącach zdarzają się niewielkie opady śniegu, które mogą nas zaskoczyć nawet w sierpniu.

Poza wymienionym sezonem w Tatrach panują niekorzystne warunki dla turystyki pieszej i często występuje zagrożenie lawinowe. Nie oznacza to, że między listopadem a czerwcem należy w ogóle unikać gór. Jeżeli nie ma zagrożenia lawinowego lub jest ono niewielkie, niektóre niżej położone szlaki mogą być całkiem bezpieczne. Wyżej położone trasy wymagać będą jednak sporego doświadczenia i odpowiedniego sprzętu, bez których wyprawa może skończyć się nieszczęściem.

Pogoda w naszych szerokościach geograficznych często bywa kapryśna. Latem zdarza się, że całe tygodnie są zimne i deszczowe. Szczególnie dotkliwie odczuwa się to w Tatrach, gdzie częstość występowania zachmurzenia i opadów jest wyższa, niż w niżej położonych obszarach. Mimo to i tutaj zdarzają się dłuższe okresy pięknej, nawet bezchmurnej pogody, gdy góry prezentują całe swoje piękno.

Latem w wyższych partiach gór temperatura jest zdecydowanie niższa od panującej w dolinach. Jeżeli na dole panuje temperatura 25⁰C, na wysokości 2000-2500 m n.p.m. może być około 15⁰C. Wszelkie zmiany pogody w górach zachodzą gwałtowniej, niż na nizinach. Nagłe załamanie pogody spowodowane przejściem burzy nawet latem może oznaczać spadek temperatury do okolicy 0⁰C. Jeżeli prognoza pogody zapowiada po południu burze, można być prawie pewnym ich wystąpienia, choćby rano niebo było zupełnie bezchmurne. Mimo to nie jest do końca prawdą, że pogoda w górach może się zmienić nagle, bez żadnej przyczyny. Jeżeli prognoza jest pomyślna, nie trzeba bać się każdego obłoczka, który zapewne nie rozwinie się w chmurę burzową.

Czarny Staw Gąsienicowy na początku maja

Płaty śniegu na początku lipca (pod Małą Wysoką)

Nadciągają gęste chmury (na 5 minut przed burzą)

Planując wyprawę w Tatry trzeba mieć na uwadze panujące warunki pogodowe. Jeżeli długoterminowa prognoza jest niekorzystna, lepiej zrezygnować z wyjazdu w góry. Chodzenie po górach w pelerynach przy ciągłych opadach i ograniczonej do kilku lub kilkudziesięciu metrów widoczności nie jest ani przyjemne, ani bezpieczne.

Wychodząc w góry zawsze trzeba zabrać odpowiednią ilość odzieży. Jeżeli na dole wystarcza nam koszulka z krótkim rękawem, u góry dodatkowy polar i nieprzewiewna kurtka mogą się okazać nieodzowne.

Najkorzystniejszym okresem dla górskich wycieczek jest wczesna jesień. Pogoda jest wtedy zazwyczaj stabilniejsza niż latem, choć dni są już krótsze. W chłodniejsze dni trzeba jednak uważać na możliwość wystąpienia oblodzeń skał. Oblodzona skała w eksponowanym terenie stanowi śmiertelne zagrożenie.

Raport dotyczący aktualnych warunków na szlakach można znaleźć na stronach Tatrzańskiego Parku Narodowego.