Z Kir na Małą Polanę Ornaczańską (Tatry Polskie :: Tatry Zachodnie)

30-03-2014

Wacław

Strach pomyśleć !
Tuż nad Pisaną "wisi" potężna wapienna grupa skalna - Kazalnica Stołów.
Zbudowana jest z młodszych wiekowo wapieni środkowego triasu, około 200 mln. lat temu. Tzn. leży na formacji skalnej starszej, też pochodzenia osadowego /czyli wytworzonej w morzu !/ zwanej łupkami marglistymi.
Ruchy górotwórcze /fałdowanie/, spowodowały, że warstwy tych łupków są pochyłe, znaczna ich część wypłukana, dolina pogłębiona, toteż popękany masyw Kazalnicy "zjeżdża" ku dolinie w zastraszająco szybkim tempie 1-2 mm rocznie. Kiedyś zatem dotrze do potoku.
Nie jest to jedyne miejsce w Tatrach o takim dziwnym kierunku ruchu.
Dominuje bowiem pionowy. Tatry nadal się wypiętrzają z szybkościa 1-2 mm rocznie, najszybciej od południa.

24-03-2014

waclaw

Z opatrznością na razie nie jest najgorzej. Więc jakby c.d. o Pisanej.
Jaskinia w tej znanej skale jest na tyle obszerna a woda w wewnętrznym stawku na tyle głęboka, że pierwsi /znani/ jej odkrywcy znajdowali w niej stare porzucone czółna.
Byli to Seweryn Goszczyński, przyjaciel Tetmajerów, który po Powstaniu Listopadowym zwiedzał Tatry. 1832 rok. Będąc po latach znów z Tetmajerami w Strążyskiej, być może uratował dla Polski poetę, bo złapał paroletniego Kazia spadającego z Kominów Strążyskich.
Kolejnym znanym speleologiem był J.G.Pawlikowski, protoplasta mieszkańców "Willi pod Jedlami" na Kozińcu. Interesowała go nie tylko ta jaskinia, stąd znane "Okno Pawlikowskiego" - po drugiej stronie drogi.
Najbardzie mi żal starych napisów i szkiców na skale. Zatarł je upływ czasu.

23-03-2014

Wacław

Skąd ta nazwa: Pisana. Uważa się, że z powodu Skały spod której wypływa potok ...Kościeliski /w większości/ .
Gdy w Tatrach mało wody, powyżej tego wylotu Jaskini pod Pisaną, koryto potoku około 100 m. jest suche. Wyżej woda ginie w szczelinach skalnych. Ta reszta wody, to z podziemnego odwodnienia Wąwozu Kraków.
Gładkość dużej powierzchni skały i łatwy do niej dostęp powodowały, że uwieczniali się tam liczni grafolodzy, których i dawniej nie brakowało.
W tym osoby z panteonu artystów. Zwyczaje były inne niż dziś ?
W Pisanej Skale mieści się jaskinia, jedna z dwu w T. Polskich, od ponad 200 lat penetrowana, początkowo chyba przez poszukiwaczy skarbów. Wokół mnóstwo legend, m.in. o rycerzach ...śpiących. Niech śpią dalej. Jeszcze nie czas ! /to posłużyło do reklamy. /
Reklamy bywają prorocze.
cd o pisanej będzie, jak opatrzność pozwoli

13-03-2014

waclaw

Dla mnie najciekawszym miejscem w D. Kość. jest bez wątpienia Hala i Polana Pisana. To kolejne rozszerzenie po minięciu dwu gardzieli.
Kształt całej Doliny K. w mniejszym stopniu zależy od zmian w okresie lodowcowym, w większym od budowy geologicznej kształtowanej w poprzednich epokach.
Ważne to, bo wygląda inaczej niż w wielu innych znanych nam dolinach, ukształtowanych dopiero wczoraj/w skali wieku ziemi/.
W tej dolinie można najłatwiej wytłumaczyć przyszłym geologom, jak skomplikowana jest budowa Tatr i co się z nimi działo przez "ostatnie": 300 mln. lat.
Skrótem, który zatrąca o bluźnierstwo !
Większość podłoża a nawet warstw zewn. stanowią skały wapniowe, dolomitowe, poddatne wypłukiwaniu wodą.
Stąd mnogość jaskiń w obrębie doliny. W szerokim zakresie tej doliny to ok. 90 % wszystkich "podziemnych Tater"
cdn. dosłownie o Pisanej.

02-03-2014

Wacław

c.d. ..dotyczy oryginalności lasu urwiskowego, dość typowego w Bramie Kraszewskiego.
Las rośnie na urwiskach, stromych pochyłościach, na górnej krawędzi ściany. Czas i zmienne warunki atmosferyczne wykruszają podłoże, drzewa tracą stabilność i często upadają obracając się wierzchołkiem w dół. Trzymają się gleby resztką korzeni. Po latach wierzchołek zaczyna się odchylać ku górze a pień przyjmuje kształt litery U.
"Najlepiej" dają sobie z tym radę świerki, bo tylko one chcą rosnąć w tak trudnych wegetacyjnie miejscach.
Elementy lasu urwiskowego dostrzec można także na stokach Opalonego i Wołoszyna w Dol. Roztoka, w Strążyskiej, w Dol. Białego.